Bốn xu hướng phát triển lớn hiện nay theo ông Ousmane Dione – Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới (WB) tại Việt Nam là hình thái thương mại mới, nền kinh tế tri thức, biến đội khí hậu và già hóa dân số.
Chia sẻ tại tại hội nghị về phát triển bền vững năm 2018, tổ chức ngày 5/7, ông Ousmane Dione cho rằng, xu hướng lớn có tính toàn cầu hoặc khu vực về bản chất là xung lực liên tục, có tác động biến đổi mạnh mẽ tới doanh nghiệp, nền kinh tế. Các xu hướng này định hình lại thế giới qua thay đổi quy tắc của cuộc chơi.
“Các xu hướng này mang đến cơ hội, rủi ro và quan trọng là tìm ra cách tận dụng chúng để tạo lợi thế của Việt Nam. Việt Nam sẽ theo lựa chọn nào, tôi tò mò với quan điểm của quý vị”, ông nói và hướng về phía đại diện lãnh đạo Việt Nam tham dự hội nghị.
Ông Ousmane Dione – Giám đốc quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam |
Bóc tách từng xu hướng phát triển, vị Giám đốc WB tại Việt Nam phân tích, những hình thái thương mại Việt Nam có lợi thế đang giảm dần, trong khi các nước khu vực như Campuchia, Myanmar… lại nổi lên là đối thủ cạnh tranh đáng gờm trong vụ thu hút vốn ngoại. Trong một số trường hợp, sự thay đổi nhanh chóng của công nghệ sẽ tạo ra xu hướng dòng vốn quay trở về chính quốc.
Vì thế, Việt Nam có thể khai thác các hình thái thương mại mới, như tận dụng thỏa thuận thương mại mới từ các FTA, CPTPP… tạo lợi thế. Ông dẫn chứng sự tăng lên của tiêu dùng hộ gia đình sẽ tăng 40% trong hơn 10 năm nữa.
“Tầng lớp trung lưu đang tăng lên rất nhanh, họ có thời gian và tiền bạc nên xu thế này sẽ chỉ tăng trong thời gian tới”, ông Ousmane Dione nói.
Với nền kinh tế tri thức, lao động giản đơn, chất lượng thấp sẽ dần bị thay thế bởi nhân sự chất lượng cao, chuyên sâu…. Trong khi đó hiện chỉ 8% lao động tại Việt Nam đáp ứng nhu cầu của kinh tế tri thức. Việt Nam cần tăng tốc hơn nữa trong việc đào tạo lao động có kỹ năng phù hợp.
Biến đổi khí hậu toàn cầu là xu hướng lớn thứ ba được đại diện WB nhắc tới, và đây cũng là rủi ro của Việt Nam.
Cuối cùng, chúng ta đang đối mặt với sự già hóa dân số. “Tôi không phóng đại khi nói Việt Nam sắp trải qua một giai đoạn già hoá dân số nhanh chóng nhất lịch sử loài người”, Giám đốc WB tại Việt Nam cảnh báo.
Theo ông, tỷ trọng dân số từ 65 tuổi trở lên là 6,5% vào năm 2017, dự kiến sẽ đạt 21% vào năm 2050. Có nghĩa là cứ năm người thì có một là người cao tuổi. Dân số già hóa sẽ tác động tiêu cực đến nguồn cung lao động, năng suất lao động về dài hạn.
Ví những xu hướng này là “cuộc diễu hành náo nhiệt của công nghệ, vốn… của các quốc gia trên thế giới”, ông Ousmane Dione đặt câu hỏi “Việt Nam đang lỡ nhịp hay hòa nhịp cùng xu hướng lớn?”.
Theo đó, Việt Nam sẽ đóng cửa, tránh xa đoàn diễu hành nhưng không thể thảnh thơi mà tránh đi những tiếng ồn ào hay mở cửa quan sát thụ động. Nếu quyết định tham gia, theo vị này, Việt Nam sẽ học cách điều chỉnh tốc độ và biết được mình ở đâu trong đoàn diễu hành và có cơ hội giao lưu, để biết những gì đang diễn ra và sẽ diến ra.
Bên cạnh đó, sự phát triển bền vững và cạnh tranh và vững vàng trước 4 xu thế lớn, thì cần một nền kinh tế tận dụng hiệu quả các nguồn vốn: tự nhiên, thể chế, con người và vốn vật chất do con người tạo ra. “Để quốc gia vững vàng trước các xu thế lớn, 4 nguồn vốn này phải được sử dụng đầy đủ, phù hợp, công bằng và hiệu quả”, ông chốt lại.
Anh Minh