Theo số liệu của Tổng cục Hải Quan, khoảng 5.000 container phế liệu đang tồn đọng tại cảng Hải Phòng và Cát Lái (TP HCM). Trong đó, số container tồn tại cảng Cát Lái tính đến ngày 25/7 là 3.579 container, trong đó có 2.423 container tồn quá 90 ngày.
Tại Hải Phòng, tính đến ngày 5/7, tổng số container còn tồn là 1.495 container, trong đó hơn một nửa có số tồn quá 90 ngày. Riêng mặt hàng phế liệu nhựa chiếm tới 1.342 container tồn đọng tại cảng Hải Phòng.
Lý giải về tình trạng tồn đọng này, ông Hoàng Đức Nhượng, Giám đốc công ty Giang Nam Cát hoạt động trong ngành nhựa tái chế cho biết, các doanh nghiệp nhập nhiều hàng bởi Trung Quốc mới công bố ngừng nhập khẩu 24 loại phế liệu.
“Việc Trung Quốc bất ngờ dừng nhập khẩu tạo nguồn cung lớn nhưng cũng đặt các doanh nghiệp Việt trước tình thế bị động. Trước năm 2017, các doanh nghiệp không mặn mà với việc nhập khẩu nhựa phế liệu do không cạnh tranh nổi với đối tác Trung Quốc”, lãnh đạo doanh nghiệp nói.
Các doanh nghiệp Việt từng không mặn mà với việc nhập khẩu nhựa phế liệu nhưng khi Trung Quốc ngừng mua, lượng hàng nhập tăng vọt. |
Theo lãnh đạo một doanh nghiệp ngành nhựa khác, một nguyên nhân khác khiến hàng tồn nhiều tại cảng là các doanh nghiệp chưa đáp ứng điều kiện cấp phép nhập khẩu mới của Bộ Tài Nguyên – Môi trường. Nhiều doanh nghiệp đã đầu tư xây dựng nhà máy nhưng để đầu tư bài bản theo đúng yêu cầu của giấy phép mới sẽ cần thời gian ít nhất là 12-24 tháng.
“Hàng nhập đang trên biển, Sở Tài Nguyên Môi trường không có chức năng cấp phép nữa, hạ tầng kỹ thuật của nhà máy chưa hoàn thiện dẫn đến tình trạng hàng phải tồn cảng”, vị này nói.
Một chuyên gia trong ngành nhận định, một lý do khác cho tình trạng hàng phế liệu vô chủ tồn với số lượng lớn là các yêu cầu về quy chuẩn hàng nhập khẩu của Việt Nam. Số lượng lớn hàng tồn ở các cảng là bị dán mác “chất thải không được phép nhập khẩu”.
“Đã là phế liệu thì bên bán không thể lúc nào cũng đóng hàng đúng 100% theo quy chuẩn của Việt Nam. Mà nếu bên bán đóng hàng vào container lẫn một ít loại khác, cả lô hàng sẽ bị đính mác chất thải không được phép nhập khẩu, nên doanh nghiệp ngậm đắng nuốt cay không dám đến nhận hàng” vị này nói và cho biết thêm, hàng tồn càng lâu thì doanh nghiệp càng không có khả năng rút được hàng vì phí lưu container phải trả cho hãng tàu đã vượt quá tiền hàng.
6 tháng đầu năm, Việt Nam nhập hơn 4 triệu tấn phế liệu. |
Tại họp báo chiều 30/7, ông Trần Đức Hùng – Phó chánh văn phòng Tổng cục Hải quan cho biết, Việt Nam đã nhập khẩu hơn 4 triệu tấn phế liệu (gồm nhựa, giấy, sắt thép phế liệu), trị giá hơn 1,2 tỷ USD trong 6 tháng đầu năm 2018.
Đại diện Tổng cục Hải quan cho rằng, những hạn chế về nhập khẩu vật liệu tái chế đã gây khó khăn cho quá trình xử lý nhập khẩu và dẫn đến việc hàng nhập khẩu bị ùn tắc tại các cảng biển trong thời gian vừa qua.
Trước tình trạng quá tải, một số cảng biển của Việt Nam đã thông báo tạm ngưng nhập khẩu vật liệu tái chế. Cụ thể, đầu tháng 6, Tổng công ty Tân cảng Sài Gòn đã thông báo từ chối doanh nghiệp nhập khẩu phế liệu về cảng. Cảng Cát Lái cũng thông báo không nhận phế liệu từ cảng Cái Mép (Bà Rịa – Vũng Tàu) và Tân cảng Hiệp Phước từ 25/6 đến 15/10.
Hàng nghìn container phế liệu còn tồn đọng tại các cảng. |
“Chúng tôi mong muốn đẩy nhanh tiến độ cấp giấy phép nhập khẩu mới cho các doanh nghiệp đã có quy chuẩn. Hàng tồn cảng mà lại không có nguyên liệu để sản xuất, hãng tàu thì dừng vận chuyển nên doanh nghiệp trong ngành vô cùng lo lắng”, ông Hoàng Đức Nhượng, Giám đốc công ty Giang Nam Cát bày tỏ.
Huệ Chi