Cuộc đua ‘World Cup’ của ngành sản xuất ôtô

Mọi sự chú ý của người hâm mộ thế giới đang đổ dồn về nước Nga, nơi đang diễn ra ngày hội bóng đá lớn nhất hành tinh, World Cup (WC) 2018. Nếu tổ chức một giải đấu tương tự để tìm kiếm ngôi vương về lượng sản xuất ôtô, bốn vị trí dẫn đầu có thể được xác định với không ít sự tương phản thú vị với chính sức mạnh nền bóng đá quốc gia đó, theo Telegraph.

Chức vô địch – Trung Quốc

Sau lần tham dự vòng loại WC 1982 cho đến nay, Trung Quốc chỉ mới một lần góp mặt ở đấu trường danh giá của bóng đá thế giới vào 2002. Là một thế lực lớn tại các kỳ Thế vận hội Olympic mùa hè hay mùa đông, tuy nhiên bóng đá Trung Quốc vẫn còn mờ nhạt nếu so sánh với hai quốc gia láng giềng Hàn Quốc, Nhật Bản.

Bên trong nhà máy của một hãng xe Trung Quốc tại đại lục. Ảnh: WSJ.

Không góp mặt kỳ WC tại Nga lần này nhưng ở sân chơi dành cho các quốc gia sản xuất xe hơi nhiều nhất, Trung Quốc thể hiện sự thống trị tuyệt đối. Con số 29 triệu xe sản xất tại đại lục trong 2017, nhiều hơn hai lần quốc gia đứng sau, theo số liệu thống kê của tổ chức các nhà sản xuất xe hơi quốc tế (OICA). Thị trường tỷ dân với sức mua tăng trưởng cao hàng đầu thế giới lôi kéo các hãng xe nước ngoài đặt nhà máy tại Trung Quốc, bên cạnh nhiều hãng xe nội địa. 

Á quân – Mỹ 

Tương tự Trung Quốc, cường quốc số một về kinh tế cũng không vượt qua vòng loại khu vực Bắc, Trung Mỹ và Caribe (CONCACAF) để đến Nga. Ở kỳ WC bốn năm trước tại Brazil, đội tuyển Mỹ dẫn dắt bởi HLV người Đức Jurgen Klinsmann vào đến vòng 1/8 và dừng chân trước tập thể đồng đều hơn về chất lượng các vị trí trong đội hình, Bỉ.

Ở khía cạnh sản lượng ôtô sản xuất nội địa, Mỹ chỉ đứng sau Trung Quốc với 11,2 triệu xe. Là quốc gia có lịch sử sản xuất ôtô lâu đời, Mỹ sở hữu hàng loạt tên tuổi lớn trong ngành công nghiệp bốn bánh như Ford, General Motors (GM), Chrysler. Quy mô thị trường chỉ đứng sau Trung Quốc, thu hút hầu hết các hãng xe nước ngoài, đặc biệt Nhật Bản, Đức, Hàn Quốc đầu tư nhà máy tại đây. 

Hạng ba – Nhật Bản

Trong hai thập niên trở lại đây, bóng đá Nhật Bản luôn là một thế lực lớn ở khu vực châu Á. Tham dự kỳ WC tại Nga 2018, các chiến binh Samurai muốn vượt qua thành tích tốt nhất của chính họ tại đấu trường này vào 2002 khi loạt đến vòng 1/8. Trong khi Australia, Iran, Ả-rập Xê-út và Hàn Quốc không còn nhiều hi vọng đi tiếp, đội tuyển Nhật Bản đang có lợi thế lớn để vào vòng 1/8 khi chỉ cần hòa Ba Lan, đội đã kết thúc hành trình WC năm nay với hai trận thua liên tiếp. 

Kiểm tra chất lượng tại một nhà máy Lexus ở Nhật. Ảnh: The Drive.

Nếu bóng đá Nhật Bản có vị thế khiêm tốn tại đấu trường WC, ngành sản xuất xe hơi nước này không ngại bất kỳ quốc gia nào trên thế giới. Thống kê trong 2017, lượng xe sản xuất tại Nhật Bản đạt 9,7 triệu xe, lớn thứ ba thế giới. Trên quy mô toàn cầu, đất nước mặt trời mọc sở hữu hàng loạt tên tuổi nổi tiếng như Toyota, Honda, Nissan, Mitsubishi. 

Hạng tư – Đức

Ngôi vô địch vào 2014 tại Brazil đính thêm ngôi sao thứ tư lên ngực áo đội tuyển Đức. Cùng Italy, Đức là đội tuyển có nhiều chức vô địch thứ hai trong lịch sử các kỳ WC cho đến nay. Trong bốn kỳ WC gần nhất sau giải đấu năm 1998 tại Pháp, đội tuyển Đức thi đấu ổn định và luôn xuất hiện trong top ba đội mạnh nhất.

Nhà máy sản xuất BMW tại Đức. Ảnh: GTSpirit.

Tiềm lực ngành công nghiệp sản xuất xe hơi của Đức, tương tự bóng đá, ở vị trí hàng đầu thế giới. Trong 2017, lượng ôtô “Made in Germany” đạt 5,6 triệu xe, xếp thứ tư trong bảng xếp hạng các quốc gia sản xuất nhiều ôtô nhất thế giới. Volkswagen, BMW, Mercedes, Audi, những thương hiệu lớn của Đức hiện diện trên thị trường xe hơi toàn cầu từ phân khúc bình dân đến cao cấp. Ôtô hiện là ngành công nghiệp xương sống của quốc gia có nền kinh tế lớn nhất khối liên minh châu Âu (EU). 

Bên cạnh bốn ngôi vị dẫn đầu, những quốc gia khác tham dự kỳ World Cup 2018 có nền công nghiệp ôtô thế nào?

Brazil

Là đội bóng giàu thành tích nhất trong lịch sử các vòng chung kết WC với 5 lần vô địch, nhưng đội tuyển Brazil trong những năm gần đây thi đấu không ấn tượng. Ở giải đấu tại Nga lần này, các cầu thủ xứ samba không giấu tham vọng vô địch lần thứ sáu sau kỳ WC thảm họa tại quê nhà bốn năm trước, đặc biệt là thất bại lịch sử 1-7 trước Đức tại vòng bán kết. 

Công nhân làm việc tại một nhà máy VW ở Brazil. Ảnh: Bloomberg.

Về sản xuất ôtô, Brazil được xem là công xưởng chính cho khu vực Nam Mỹ. Các hãng như Volkswagen, Ford, Fiat hay GM hiện đầu tư các nhà máy quy mô lớn tại nước này. Sản xuất nội địa của Brazil trong 2017 tăng trưởng 25% và kỳ vọng tăng hơn 10% trong 2018. 

Argentina 

Sở hữu ngôi sao bóng đá hàng đầu làng bóng đá thế giới hiện tại, Lionel Messi, Argentina vẫn trong hành trình tìm kiếm danh hiệu vô địch thứ ba sau lần lên ngôi tại Mexico 1986 nhờ sự tỏa sáng của huyền thoại Diego Maradona. Tại vòng bảng giải đấu tại Nga 2018, tưởng chừng các vũ công tango phải muối mặt về nước sớm sau vòng bảng nhưng chiến thắng kịch tính 2-1 trước Nigeria ở lượt trận cuối giúp đại diện Nam Mỹ đi tiếp.

Không nổi tiếng như nền bóng đá nước nhà, ngành công nghiệp sản xuất ôtô của Argentina không mấy ấn tượng. Sau giai đoạn sụt giảm mạnh từ 2014, sản xuất xe hơi nội địa nước này đang phục hồi trở lại trong những năm gần đây.

Anh

Hơn 50 năm kể từ lần vô địch vào 1966 ở giải đấu tại quê nhà, đội tuyển Anh vẫn chưa thể thêm một lần đăng quang dù có giải đấu quốc nội (Premier League) hấp dẫn hàng đầu thế giới. Đội bóng “Tam sư” khởi đầu WC tại Nga năm nay khá ấn tượng khi thắng hai trận liên tiếp, cùng Bỉ chắc suất vào vòng 1/8 khi vòng bảng còn một lượt thi đấu. 

Dây chuyền lắp ráp taxi đen (Black Cab) của hãng London Taxi Company, thương hiệu thuộc sở hữu của tập đoàn Geely (Trung Quốc). Ảnh: Standard.

Thời kỳ hoàng kim của ngành sản xuất xe hơi Anh quốc với 1,9 triệu xe xuất hiện vào 1972, sáu năm sau chức vô địch của huyền thoại Bobby Moore và các đồng đội. Những hãng xe nổi danh, thống trị thị trường quốc nội vào thời điểm đó như Hillman, Morris, Triumph, Austin hiện không còn vị thế như trước. Trong 2017, quốc gia này sản xuất 1,7 triệu xe. Nhưng tương tự giải đấu Premier League khi có sự xuất hiện rất nhiều cầu thủ ngoại, sản xuất tại Anh phần lớn là của các hãng nước ngoài, theo Telegraph. 

Nga

Tại vòng đấu bảng, đội chủ nhà WC 2018 dù để thua 0-3 trước đại diện Nam Mỹ Uruguay nhưng kịp giành vé đi tiếp vào vòng 1/8 gặp Tây Ban Nha bởi hai trận thắng trước đó. Đây cũng là lần đầu tiên kể từ giải đấu tại Mỹ 1994, Nga vượt qua được vòng bảng. Vì thế, không nhiều cổ động viên nước chủ nhà dám mơ đến chức vô địch, thay vào đó là mục tiêu tiến càng xa càng tốt. 

Với riêng ngành sản xuất ôtô tại Nga, Ford và Volkswagen là hai hãng ngoại quốc lớn nhất, xếp sau thương hiệu nội địa AvtoVAZ. Hãng xe Nga được biết đến nhiều nhờ thương hiệu con Lada. Năm 2012, liên minh Renault-Nissan nắm quyền kiểm soát AvtoVAZ. Sau lần cấp vốn gần đây nhất vào 2016, Renault là công ty hiện sở hữu hơn 50% cổ phần hãng xe Nga.

Phạm Trung